Ngành tự động hóa đóng vai trò quan trọng trong sản xuất và công nghiệp hiện đại, giúp nâng cao hiệu suất, giảm chi phí và tối ưu hóa quy trình vận hành. Dưới đây là 10 thuật ngữ quan trọng nhất trong lĩnh vực này:
1. PLC (Programmable Logic Controller – Bộ điều khiển logic lập trình)
PLC là thiết bị điều khiển công nghiệp được lập trình để thực hiện các tác vụ tự động như điều khiển máy móc, giám sát quy trình sản xuất. Nó có khả năng nhận tín hiệu đầu vào từ cảm biến, xử lý dữ liệu và xuất tín hiệu điều khiển phù hợp.
2. SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition – Hệ thống điều khiển giám sát và thu thập dữ liệu)
SCADA là hệ thống phần mềm và phần cứng dùng để giám sát, thu thập dữ liệu từ các thiết bị công nghiệp, giúp quản lý và điều khiển từ xa các quy trình sản xuất trong nhà máy.
3. HMI (Human-Machine Interface – Giao diện người – máy)
HMI là giao diện giúp con người có thể tương tác với hệ thống tự động hóa, thường bao gồm màn hình cảm ứng hoặc phần mềm hiển thị dữ liệu và điều khiển hệ thống.
4. Biến tần (Inverter/VFD – Variable Frequency Drive)
Biến tần là thiết bị điều khiển tốc độ động cơ bằng cách thay đổi tần số dòng điện đầu vào. Nó giúp tiết kiệm năng lượng, kiểm soát tốc độ động cơ chính xác hơn và tăng tuổi thọ thiết bị.
5. Cảm biến (Sensor)
Cảm biến là thiết bị dùng để đo lường các đại lượng vật lý như nhiệt độ, áp suất, độ ẩm, khoảng cách, ánh sáng… và chuyển đổi thành tín hiệu điện để truyền về PLC hoặc hệ thống điều khiển.
6. Actuator (Cơ cấu chấp hành)
Actuator là thiết bị cơ khí hoặc điện tử thực hiện chức năng chuyển đổi tín hiệu điều khiển thành hành động vật lý, chẳng hạn như mở/đóng van, di chuyển xi lanh, quay động cơ…
7. IoT (Internet of Things – Mạng lưới vạn vật kết nối)
IoT trong tự động hóa công nghiệp giúp kết nối các thiết bị, cảm biến, máy móc vào hệ thống mạng để thu thập dữ liệu, tối ưu hóa vận hành và đưa ra quyết định thông minh hơn.
8. Robot công nghiệp
Robot công nghiệp là các cánh tay máy tự động hoặc hệ thống robot có thể lập trình để thực hiện các nhiệm vụ như hàn, lắp ráp, bốc xếp, gia công… trong môi trường sản xuất.
9. MES (Manufacturing Execution System – Hệ thống thực thi sản xuất)
MES là hệ thống phần mềm quản lý quá trình sản xuất trong nhà máy, giúp theo dõi, giám sát và tối ưu hóa hoạt động sản xuất theo thời gian thực.
10. AI trong tự động hóa
Trí tuệ nhân tạo (AI) được ứng dụng trong tự động hóa để phân tích dữ liệu, tối ưu hóa quy trình sản xuất, dự đoán bảo trì và nâng cao hiệu suất hoạt động của hệ thống.
Kết luận
Những thuật ngữ trên là nền tảng trong lĩnh vực tự động hóa và công nghiệp hiện đại. Việc nắm vững chúng sẽ giúp doanh nghiệp và kỹ sư tự động hóa áp dụng công nghệ hiệu quả hơn, từ đó tối ưu hóa vận hành và nâng cao năng suất.
